Epidauros to starożytne greckie miasto w Argolidzie na Peloponezie nad Zatoką Sarońską, obecnie stanowisko archeologiczne w miejscowości Ligurio
w gminie Epidawros.
W Epidauros od VI wieku p.n.e. do IV wieku n.e. istniało najsłynniejsze sanktuarium Asklepiosa (Asklepiejon), czyli takie nasze sanatorium dla ciała i ducha.
Kim był Asklepios?
Asklepios był synem Apollina i nimfy Koronis. Koronis zanim urodziła dziecko związała się z innym mężczyzną. Rozgniewany Apollo zabił kochanków. Szybko jednak pożałował gniewu i uratował z łona martwej Koronis Asklepiosa. Heros ten wychowywał się u centaura Chirona gdzie poznał tajniki sztuki lekarskiej. Potem bez reszty poświęcił się uzdrawianiu i leczeniu, a jego symbolem stał się wąż. Asklepios poznał sposoby wskrzeszania umarłych, ale gdy zaczął z tym przesadzać Zeus piorunem wyprawił go do świata umarłych.
Większość turystów przyjeżdża tu dla najlepiej zachowanego greckiego teatru z 52 rzędami siedzeń, zbudowanego około 300 r. p.n.e., który mógł pomieścić 14 tysięcy widzów i gdzie co 4 lata odbywały się agony sportowo-dramatyczne zw. Asklepiami. Współcześnie teatr wciąż jest w użyciu – w ramach Festiwalu Ateńskiego w każdy letni wieczór w piątki i soboty wystawiane są tu klasyczne dramaty – przede wszystkim Sofoklesa, Eurypidesa i Ajschylosa. Obejrzenie greckiego dramatu w takim miejscu jak amfiteatr w Epidauros to jedno z moich marzeń.
Widownia teatru jest fenomenem akustycznym. Każdy dźwięk powstały w centralnym punkcie sceny jest dobrze słyszalny na całej widowni, bez względu na miejsce zajmowane przez widza. Zjawisko szczególnie korzystnej akustyki budowli jest przedmiotem badań naukowców.
Na temenos w Epidaurusie, czyli nietykalny obszar poświęcony bóstwu albo przeznaczony do celów kultu, składają się takie budowle jak propyleje, świątynia Asklepiosa i świątynia Artemidy. Jednak najciekawsze historie związane są z tolosem i abatonem.
Funkcja tolosa z marmuru jest niejasna. Najciekawsze wyjaśnienie przeznaczenia tej budowli jest takie, że do tolosa, wyglądającego jak labirynt, wpuszczano jadowite węże, a następnie wchodził tam kuracjusz leczący się na choroby psychiczne. Uciekając przed wężami automatycznie zdrowiał.
Druga frapująca budowla to abaton – sypialnia dla pacjentów oczekujących cudownego uzdrowienia podczas snu.
Kapłani z Epidaurusu uznawani są za pionierów psychoterapii. Pacjent najpierw poddawany był oczyszczeniu. Spędzał noc w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu, następnie opowiadał sen kapłanom. Oni go interpretowali i na tej podstawie zalecali kurację.
Na ścianach abatonu widnieją opisy snów pacjentów. Ilekroć spała tam kobieta, momentem kluczowym snu było przyjście muskularnego adonisa, który dotknięciem dłoni niczym magiczną różdżką leczył pacjentkę z wszelkich dolegliwości, a kobieta chora na bezpłodność natychmiast zachodziła w ciążę. Ilekroć spał tam mężczyzna, śniły mu się roje pieszczących go eterycznych nimf. Wszelkie choroby jak ręką uciął.
Przeszło nam przez głowy, że współcześnie też mamy takie przybytki, jednak nikt nie przypisuje im leczniczych właściwości. Może należałoby?
Wokół świątyni Asklepiosa i wzdłuż świętej drogi, znajdowały się półkoliste eksedry, czyli otwarte, półokrągłe siedzonka dla kuracjuszy, pomniki wotywne i stele z opisami cudownych uzdrowień. Musiało tu być bardzo ładnie.
W najbliższym sąsiedztwie okręgu zbudowano liczne budowle użytkowe – co to za leczenie bez dbania o kondycję i rozwój umysłowy:
- katagogejon (hotel) z IV wieku p.n.e., ze 160 pokojami dla pielgrzymów;
- gimnazjon z palestrą;
- stadion o bieżni długości 181 m;
- łaźnie Asklepiosa z biblioteką (II wiek n.e.).
Spacerując po Epidaurusie warto zastanowić się, w jakim stopniu dzisiejszej sanatoria przypominają te starożytne. Można znaleźć wiele cech wspólnych.
